Een gedetailleerde loopanalyse is een essentieel hulpmiddel bij revalidatie. De asymmetrie in staplengte is een belangrijke indicator: het wijst op een beperking of een strategie die de patiënt heeft ontwikkeld. Maar wat is nou echt de oorzaak van deze asymmetrie?
Dit artikel biedt een dubbel inzicht:
De beperking van de dorsale flexie van de enkel (aan de aangedane kant) tijdens het staan beperkt de mogelijkheid om er overheen te stappen. De hyperextensie van de knie die met deze spitsvoet gepaard gaat, duwt het lichaam naar achteren terwijl het vooruit zou moeten gaan.
De patiënt kan niet vooruitkomen op z’n aangedane been: het goede been moet een grote stap maken.
De beperking van de heupextensie (aan de aangedane kant) zal het passeren over de steunvoet beperken en zal de “achterwaartse stap” beperken. Beperkte achterwaartse stap = beperkte voorwaartse stap aan de andere kant.
De korte achterwaartse stap aan de aangedane kant verhindert dat het goede been normaal vooruit kan.
Pijn is een veelvoorkomende en zeer krachtige oorzaak van verandering in het looppatroon. De patiënt neemt een “pijnvermijdende” gang aan om zichzelf geen pijn te doen.
Om pijn te vermijden, verkort de patiënt de steunfase op het aangedane been.
Dit gebrek aan kniebuiging kan verschillende oorzaken hebben: triple flexie patroon, hypertonie van de quadriceps, verkorting van de Rectus Femoris… De asymmetrie maakt het mogelijk om het struikelen van de voet over de grond te beperken (we behouden de opwaartse fase van de zwaai van het slechte been).
De asymmetrie compenseert voor een gebrek aan buiging door het been in de opwaartse fase te houden.
Hyperextensie is een klassieke en nuttige compensatie voor zwakte van de kniestrekkers. Het risico? Het ‘ontgrendelen’ van de knie en vallen. De “groetende” gang (voorwaartse buiging van de romp) in combinatie met een asymmetrische staplengte maakt het mogelijk deze hyperextensie te ‘vergrendelen’.
De asymmetrische stap stabiliseert de aangedane knie door deze te vergrendelen.
De driepuntsgang wordt aangenomen door mensen die altijd twee steunpunten willen hebben om zich te stabiliseren. In hun streven naar optimale balans, stoppen ze in dubbele steun om hun stok te verplaatsen, met één voet naast de andere. De staplengte aan de goede kant zal korter zijn…
De Wheeleo® elimineert de driepuntsgang en zorgt voor een significante verbetering van de asymmetrie die verband houdt met deze loopwijze.
De behoefte aan veiligheid bij het verplaatsen van een stok verstoort de symmetrie van de stap.
Instabiliteit van de enkel, de knie, angst om door de knie te zakken, verlies van gevoel… De beperking van de steuntijd en belasting zal leiden tot asymmetrie.
Minder steun op het onstabiele been = compenserende asymmetrie.
De klassieke compensatie om te voorkomen dat de knie “doorslaat”, sterk aangemoedigd door fysiotherapeuten, is om de knie in hyperflexie te plaatsen. De resulterende krachten heffen elkaar op en de knie kan stabiel zijn. Een symmetrische stap zou deze hyperflexie verminderen en zou leiden tot een nieuwe onbalans en hyperextensie aan het einde van de steunfase.
De asymmetrie bewaart de stabiliteit van de knie (beperkt de hyperextensie).
De knieflexiecontractuur beperkt de amplitude van de voorwaartse stap ondanks een correcte heupbuiging.
Het aangedane been kan zijn stap niet verlengen.
Als je op het zwakke been steunt, zonder compensatie in recurvatum, stort het lichaam in elkaar. De patiënt moet dan deze ineenstorting opvangen, wat ‘m naar voren doet vallen. Hij zet een grote stap met z’n goede been.
De asymmetrie is een reactie op het gebrek aan evenwicht door de zwakte.
Door deze zwakte kan de patiënt z’n slechte been niet naar voren brengen terwijl het goede been wel goed vooruit gaat.
Het aangedane been sleept en volgt niet.
Om verschillende redenen kan de voet blijven haken aan de grond en afgeremd worden bij het naar voren bewegen van het slechte been.
Als de aangedane voet blijft haken, vertraagt dit de voorwaartse beweging.
De patiënt kan z’n aangedane lichaamshelft verwaarlozen en deze achter zich aan “slepen”. De hele aangedane lichaamshelft bevindt zich in een achterwaartse positie.
De asymmetrie komt door gedeeltelijk niet-gebruik van het lichaam.
Om geen pijn aan de hiel te krijgen, wordt de paslengte verkort zodat er op de voorvoet gestapt wordt.
De strategie om pijn te vermijden verkort de pas.
De asymmetrie in paslengte kan zijn:
Voor de therapeut is het doel om deze strategieën te ontcijferen om de patiënt beter te begeleiden naar functioneel lopen.
De Wheeleo® kan, door een vloeiende en veilige gewichtsoverdracht mogelijk te maken, helpen om onnodige asymmetrieën te verminderen terwijl de nodige aanpassingen gerespecteerd worden.
En jij? Welke oorzaken van asymmetrie ben je tegengekomen in jouw praktijk?
Deel je observaties in onze LinkedIn-groep voor Wheeleo professionals of word lid van onze gebruikerscommunity op Facebook.
Vul dit korte formulier in zodat we contact met je kunnen opnemen om een test af te spreken.
