Al tientallen jaren wordt de driepootkruk bijna standaard voorgeschreven aan patiënten met een wankel evenwicht, vooral bij hemiparese of hemiplegie. De populariteit ervan is gebaseerd op simpele argumenten: een bredere steunbasis, een stabielere handgreep en het vermogen om zelfstandig te staan als je ‘m loslaat. Voor een hemiplegische patiënt lijkt dat geruststellend: als de stok valt, loopt ‘ie een groter risico om te vallen bij een poging ‘m op te rapen.
Maar deze redenering verdient een heroverweging.
Een van de meest voorkomende looppatronen met de driepootkruk is het “driepunts lopen”: eerst één been verplaatsen, dan het andere been, en dan de stok. Deze opsplitsing van de loopcyclus zorgt ervoor dat de patiënt altijd dubbele steun heeft – een aanpassing om het gevoel van instabiliteit door enkelzijdige steun te vermijden.
Dit patroon wordt al snel een automatisme. En zoals elke effectieve compensatie wordt het positief versterkt door de onmiddellijke voordelen: veiligheid, evenwicht, geruststelling. Maar op de lange termijn wijkt het af van het natuurlijke patroon, vertraagt het de motorische vooruitgang, vergroot het de asymmetrie, het energieverbruik en, paradoxaal genoeg, de instabiliteit.
Hoe vaker dit patroon wordt herhaald, hoe moeilijker het wordt om af te leren. Dit noemen we negatief leren. Voor de therapeut maakt dit de taak ingewikkelder: een diepgeworteld compensatiepatroon moet worden afgeleerd voordat een nieuwe coördinatie kan worden aangeleerd. Dat kost tijd… en energie.
Om een compensatie te verwijderen, moet je de oorzaak wegnemen. Niet verstoppen. Een instructie geven (“probeer in twee stappen te lopen”) of handmatig het lopen corrigeren is niet genoeg: als de behoefte aan dubbele steun blijft bestaan, zal de compensatie terugkeren – of worden vervangen door een andere, soms complexere.
Als antwoord op deze constatering is er een innovatief mobiliteitshulpmiddel ontstaan: de Wheeleo®. Deze éénhandige rollator combineert de handigheid van een stok met de stabiliteit van een vierwielige rollator. De steun op de grond is constant, ongeacht de helling, dankzij de multidirectionele wielen. De patiënt kan zo een vloeiend, symmetrisch looppatroon in twee stappen terugvinden, dat dichter bij de natuurlijke beweging ligt: rechterbeen + Wheeleo®, dan linkerbeen + Wheeleo®.
De behoefte aan dubbele steun wordt gerespecteerd, maar zonder een compensatie op te leggen. En dat verandert alles.
In een revalidatietraject past de Wheeleo® ideaal tussen lopen aan de loopbrug en het gebruik van een kruk. Het vermijdt de valkuil van het driepunts lopen en vermindert het risico op negatief leren. Wanneer de patiënt vooruitgang heeft geboekt – dat wil zeggen, spontaan een even stabiele tweeledige gang kan aannemen met slechts een kruk – kan het gebruik van de Wheeleo® natuurlijk worden gestopt.
Bij voldoende herstel van de paretische bovenste ledemaat kan een tweehands rollator worden overwogen voor verplaatsingen buitenshuis.
Vandaag “is het tijd om het” systematische gebruik van de driepootkruk bij hemiplegische patiënten ter discussie te stellen. Er bestaan andere oplossingen die meer respect hebben voor de natuurlijke loopmechanismen en effectiever zijn in het vermijden van schadelijke compensatiepatronen.
De Wheeleo® is er daar één van. Door hem in de gereedschapskist van de therapeut op te nemen, bied je patiënten de kans om sneller en verder vooruit te gaan – en beter te lopen.
Vul dit korte formulier in zodat we contact met je kunnen opnemen om een test af te spreken.
