Impact van mobiliteitshulpmiddelen op het steunvlak

Het steunvlak komt overeen met het afgebakende oppervlak door de projectie van de verschillende steunpunten van een persoon en zijn technisch loophulpmiddel (TLH).

Het mobiliteitshulpmiddel beïnvloedt dus direct het steunvlak. Afhankelijk van het type TLH, de gebruikswijze en de nagestreefde doelen, varieert het steunvlak gedurende de hele loopcyclus. Rollators en looprekken (één hand, twee handen) zijn de enige mobiliteitshulpmiddelen die het steunvlak tijdens de hele loopcyclus wijzigen. Daarom zijn ze bijzonder nuttig bij ernstige evenwichtsstoornissen.

Algemene principes

• Oppervlakte en stabiliteit: Hoe groter en uitgebreider het steunvlak, hoe groter de stabiliteit.
• Oriëntatie: De oriëntatie van het oppervlak moet overeenkomen met de as waarin evenwicht wordt gezocht. Kwetsbare mensen geven vaak de voorkeur aan een schuine oriëntatie, die zowel zijwaartse als voor-achterwaartse stabiliteit biedt.
• Variatie tijdens het lopen: Het steunvlak wisselt tussen fasen met een groot oppervlak (meerdere steunpunten) en fasen met een klein oppervlak (eenbenige steun). Deze variatie is kleiner bij sommige TLH’s (rollator) en groter bij andere (stokken).
• Regels volgens de doelstellingen:
  • Voor ontlasting: De grootte van het oppervlak is minder belangrijk. De steunpunten zijn vaak dicht bij het lichaam.
  • Voor “evenwicht: De steunpunten (voeten en TLH) staan verder uit elkaar, waardoor het steunvlak groter wordt. Het is niet de kracht uitgeoefend op het TLH die voor” evenwicht zorgt, maar de bijdrage aan de algemene configuratie van de steunpunten.

Voorbeelden van steunvlakken met verschillende mobiliteitshulpmiddelen

Vierpootstok – Tweefasen-looppatroon

Afwisseling tussen een groot rechthoekig oppervlak (dubbele steun) en een klein oppervlak (eenbenige steun). Om een tweefasen-looppatroon aan te nemen, is voldoende stabiliteit nodig. De zwakste personen zullen spontaan een driefasen-looppatroon aannemen (zie hieronder).

1 kruk – Tweefasen-looppatroon

Afwisseling tussen een groot driehoekig oppervlak (dubbele steun) en een klein oppervlak (eenbenige steun).

Twee krukken voor gedeeltelijke ontlasting

Afwisseling tussen een drievoudige steun (zijdelings uitgespreid oppervlak) en een eenbenige steun. Deze gang biedt goede zijwaartse stabiliteit maar is minder stabiel voor-achterwaarts. Het belangrijkste doel is ontlasting.

Twee krukken voor volledige ontlasting

Afwisseling tussen steun op beide krukken (volledige vervanging van voetsteun) en eenbenige steun. Deze gang, gericht op ontlasting, is zeer stabiel zijwaarts maar blijft beperkt in voor-achterwaartse stabiliteit, wat het lichaam in staat stelt vooruit te bewegen.

Twee krukken met afwisselende steun

Afwisseling tussen dubbele steun (één kruk en de tegenovergestelde voet). Deze gang zorgt voor symmetrische ontlasting en stabiliteit voor mensen met een bilateraal tekort. Elke voetsteun wordt verdubbeld door de steun van een kruk. De Wheeleo® eenhandige rollator maakt het ook mogelijk om elke steun te verdubbelen terwijl één hand vrij blijft.

Twee wandelstokken met afwisselende steun

Afwisseling tussen dubbele steun (één stok en de tegenovergestelde voet). Deze gang verbetert het evenwicht tijdens de hele loopcyclus. De handgrepen worden in een hoge positie geplaatst (gebogen ellebogen) omdat het doel niet is om hard te duwen, maar om te profiteren van de verandering in het steunvlak door één of twee extra steunpunten op de grond te nemen.

Vierpootstok – Driefasen-looppatroon

Drie verschillende fasen:

• Dubbele steun op beide voeten tijdens het verplaatsen van de stok.
• Dubbele steun stok/aangrenzende voet.
• Dubbele steun stok/tegenovergestelde voet.

Deze aanpak zorgt voor een grote steunbasis tijdens de hele cyclus, zonder eenbenige steunfase. Het wordt gebruikt om situaties van extreem instabiliteit te compenseren. Helaas heeft deze compensatie om het effect van het optillen van de stok te elimineren een impact op de loopwijze.

De eenhandige rollator Wheeleo® biedt stabiliteit (altijd twee steunpunten, dus een grote steunbasis) zonder het natuurlijke looppatroon te veranderen.

Wheeleo® – Lopen in 2 stappen

Afwisseling tussen dubbele steun Wheeleo®/tegenovergestelde voet en dubbele steun Wheeleo®/aangrenzende voet. Het gebruik van de Wheeleo® verbetert de stabiliteit zonder het natuurlijke looppatroon te verstoren, wat een effectieve oplossing biedt in veel situaties.

Dit artikel laat zien hoe belangrijk de steunbasis is als fundamenteel concept bij het kiezen en gebruiken van technische loopmiddelen. Het begrijpen van deze principes helpt om de veiligheid, stabiliteit en kwaliteit van het lopen voor elke patiënt te optimaliseren.