De vraag lijkt misschien simpel, maar komt regelmatig terug in de praktijk, vooral in de geriatrie, revalidatie of thuiszorg: moet je een patiënt aanraden om de remmen van zijn rollator te blokkeren om te gaan zitten, als er geen armleuningen zijn?
Deze vraag roept belangrijke biomechanische kwesties op met betrekking tot evenwicht, plaatsing van het zwaartepunt en de houdingsstrategie die patiënten spontaan (of niet) aannemen.
Om te gaan zitten zonder te vallen of uit balans te raken, moet het zwaartepunt van de patiënt boven zijn steunpunten liggen. Deze positie wordt bereikt door de romp naar voren te kantelen: hoofd en schouders buigen voorover, terwijl het bekken naar achteren beweegt.
Maar deze voorwaartse kantelbeweging wordt vaak belemmerd door verkeerd gebruik van de rollator, vooral wanneer:
Hoewel het contra-intuïtief lijkt, kan het blokkeren van de rollator het risico op achterover vallen vergroten, vooral bij patiënten die al de neiging hebben om met een lichte achterwaartse onbalans te gaan zitten, met weinig voorwaartse kanteling.
Als de rollator vast staat, volgt hij niet de natuurlijke beweging van de patiënt naar voren. Gevolg: de persoon raakt uit balans naar achteren, omdat hij zijn voorste steunpunt niet kan verplaatsen. Dit veroorzaakt vaak angst om “achterover te kantelen”, wat de terugtrekkende houding verergert.
Het is vaak veiliger om de remmen niet te activeren wanneer “een patiënt gaat” zitten met behulp van “een” rollator zonder armleuningen. Hierdoor kan het hulpmiddel zich licht verplaatsen om de lichaamsbeweging te volgen, terwijl het toch een stabiele steun biedt mits de steun verticaal is en niet schuin.
Veel professionals (of familieleden) zijn bang dat de rollator wegrolt en een val veroorzaakt. In werkelijkheid blijft de rollator stabiel als de patiënt verticale druk uitoefent (en geen schuine duw), zelfs zonder remmen.
De Wheeleo®, ontworpen om continue ondersteuning en een natuurlijke beweging te bieden, respecteert deze logica perfect: het maakt een fijne aanpassing van de positionering mogelijk terwijl de stabiliteit behouden blijft, wat het zitten, opstaan en het behoud van evenwicht vergemakkelijkt.
Het komt voor dat een patiënt niet spontaan zijn romp naar voren kan kantelen. In dat geval is het nuttig om:
Deze eenvoudige aanpassing van de instructie verandert vaak de hele dynamiek van de beweging.
Er zijn natuurlijk uitzonderingen. Hier zijn twee veelvoorkomende gevallen:
De reflex om “de remmen te gebruiken voor veiligheid” moet worden genuanceerd afhankelijk van de situatie. In veel gevallen maakt het vrijlaten van de rollator een betere begeleiding van de natuurlijke beweging van de patiënt mogelijk, door het naar voren leunen en dus de stabilisatie van het zwaartepunt te vergemakkelijken.
Zodra deze logica is begrepen en ervaren, merken zowel patiënten als professionals een toename in vloeiendheid, vertrouwen en veiligheid.
Deze overweging vormt een basiskeuze in mijn praktijk: standaard raad ik niet aan om de remmen te gebruiken. Echter, als klinische observatie laat zien dat het activeren van de remmen echt de veiligheid of vloeiendheid van beweging voor een bepaalde patiënt verbetert, moet je dat natuurlijk niet laten. De vraag verdient het dus om in elke individuele situatie gesteld te worden: moeten we de remmen gebruiken of niet?
Vul dit korte formulier in zodat we contact met je kunnen opnemen om een test af te spreken.
