Een loophulpmiddel goed kiezen

Het kiezen van een technisch loophulpmiddel (TLM) is meer dan gewoon een stok of rollator kiezen. Het is gebaseerd op een zorgvuldige analyse van verschillende functionele en klinische factoren. Door deze parameters te begrijpen, kun je een hulpmiddel voorschrijven dat past bij de situatie van de patiënt, zijn revalidatiedoel en zijn omgeving.

De belangrijkste keuzecriteria

Hier zijn de elementen waarmee je rekening moet houden om de meest geschikte hulp te bepalen:

• Aantal steunpunten op de grond: afhankelijk van of je een ledemaat wil stabiliseren, gedeeltelijk of volledig ontlasten.
• Steunmodus: continu (permanent) of intermitterend (incidenteel).
• Lateralisatie van de aandoening: unilaterale aandoening (bijv. hemiparese) of bilaterale aandoening (bijv. myopathische aandoening).
• Aantal beschikbare handen: één of twee, afhankelijk van eventuele beperkingen (letsels, noodzaak om een hand vrij te houden, enz.).

Typologie van loophulpmiddelen en bijbehorende klinische situaties

Klassieke rollator

• Steun: bilateraal, symmetrisch en continu
• Ritme van de steunpunten: 3-3-3-3…
• Doel: elke steun verdrievoudigen voor optimale stabiliteit

Voordelen

• Grote stabiliteit en comfort
• Symmetrie van de steunpunten
• Constante en vloeiende hulp

Nadelen

• Omvangrijk, niet geschikt voor kleine ruimtes
• Vereist het gebruik van beide handen

Twee krukken – Geval 1: afwisselende gedeeltelijke ontlasting

• Steun: bilateraal, symmetrisch en intermitterend
• Ritme: 3-1-3-1-3-1…
• Doel: slechts één steunpunt verdrievoudigen (bijv. na chirurgie of unilateraal letsel)

Voordelen

• Goede hanteerbaarheid
• Maakt het mogelijk de ontlasting te moduleren
• Geschikt voor verschillende terreinen

Nadelen

• Vereist enige coördinatie
• Leidt vaak tot asymmetrische stappen
• Intermitterende, niet-permanente hulp
• Twee handen gebruikt

Twee krukken – Geval 2: volledige ontlasting

• Steun: bilateraal, symmetrisch en intermitterend
• Ritme: 1-2-1-2-1-2…
• Doel: een steunpunt volledig vervangen (geen belasting op een ledemaat)

Voordelen

• Maakt volledige ontlasting mogelijk
• Waardevol bij contra-indicatie voor belasting

Nadelen

• Vereist aanzienlijke kracht in de bovenste ledematen
• Minder vloeiend
• Vermoeiend over lange afstanden
• Twee handen gebruikt

Twee krukken – Geval 3: evenwichtige afwisselende steun

• Steun: bilateraal, afwisselend en intermitterend
• Ritme: 2-2-2-2…
• Doel: elke steun verdubbelen terwijl een evenwichtig ritme wordt behouden

Voordelen

• Goed compromis tussen stabiliteit en autonomie
• Geschikt voor een vloeiendere gang

Nadelen

• Motorische coördinatie onmisbaar
• Vereist het gebruik van beide handen

Eenhandige rollator (Wheeleo®)

• Steun: unilateraal en continu
• Ritme: 2-2-2-2…
• Doel: elke steun verdubbelen met unilaterale hulp

Voordelen

• Continue hulp zonder bilaterale belemmering
• Laat een hand vrij om met de omgeving te interageren
• Bevordert een vloeiende en natuurlijke gang
• Goede hanteerbaarheid

Nadelen

• Maximale efficiëntie op gelijkmatige ondergrond
• Minder geschikt voor onregelmatige of complexe buitenomgevingen

Eén kruk

• Steun: unilateraal en intermitterend
• Ritme: 2-1-2-1-2-1…
• Doel: een steunpunt tijdelijk verdubbelen

Voordelen

• Licht hulpmiddel, makkelijk mee te nemen
• Eén hand blijft vrij
• Geschikt voor matige stoornissen

Nadelen

• Vereist een goede posturale balans
• Stabiliseert slechts één kant

Het ritme van de steunpunten interpreteren

Elk loopritme geeft een stabiliteitsniveau aan:

• 1: unipodaal steunpunt (instabiel)
• 2: één voet + één steunpunt (matige balans)
• 3: één voet + twee gelijktijdige steunpunten (maximale stabiliteit)

Een instabiele patiënt zal spontaan proberen unipodaal steunen te vermijden en een veiligere drietakt aannemen.

Conclusie

Er bestaat geen universele hulp: elke klinische situatie vraagt om een individuele aanpak. Het aantal steunpunten, de continuïteit ervan, de lateralisatie van de aandoening en de functionele capaciteiten van de patiënt zullen je keuze bepalen. Het doel is niet simpelweg om hulp aan te bieden, maar om een proces van functioneel herstel, zelfstandigheid of duurzame compensatie te ondersteunen.